Krokosz barwierski: Na zdrowie

Krokosz barwierski lub inaczej szafran łąkowy jest jednoroczną rośliną z rodziny astrowatych, bliski kuzyn ostu. Krokosz bawierski osiąga ok. 1 m wysokości. Ma ciemnozielone, ostro zakończone liście i żółte oraz pomarańczowożółte, z domieszką czerwieni, kwiaty. Okres obfitego kwitnienia przypada w lipcu i sierpniu. Drobne nasiona, w jasnych łupinkach, przypominają pestki słonecznika. Szafran łąkowy wywodzi się z południowej Azji, lecz dziś spotyka się go we wszystkich krajach świata, także w Polsce. Ze względu na swe wielostronne właściwości ceniony był już w starożytności.

Prozdrowotne właściwości krokosza barwierskiego

Kwiaty i nasiona są surowcem leczniczym. W kwiatach znajdują się: witamina E, kartamina, glikozydy kwercetyny, glikozydy luteoliny oraz alkohole trójterpenowe. Napar z suszonych płatków szafranu łąkowego doskonale działa na żeński układ rozrodczy. Usprawnia układ krwionośny; wzmacnia ścianki naczyń krwionośnych, obniża ciśnienie krwi, zapobiega pojawieniu się zakrzepów. Zalecany jest dla osób zestresowanych, bowiem posiada łagodne działanie uspokajające. Wino, sporządzone z czerwonego wina i świeżych kwiatów krokosza, wzmacnia odporność, poprawia pracę serca i redukuje stres. Z nasion rośliny pozyskuje się – tłoczony na zimno – olej krokoszowy, znany też jako olej kartamusowy. W jego skład wchodzą nienasycone kwasy tłuszczowe: kwas linolowy – odpowiedzialny za rozbudowę masy mięśniowej, kwas oleinowy – wspomagający przemianę materii, kwas arachinowy – przyspieszający gojenie się ran, kwas palmitynowy – wpływający na poziom cholesterolu we krwi, kwas stearynowy – redukujący tkankę tłuszczową. Ponadto olej krokoszowy zawiera cenne witaminy A i E, antyoksydanty i fitosterole. Znajdują się w nim również steroidy, lignany oraz glukozydy. Olej krokoszowy działa: przeciwzapalnie, napotnie, przeciwbólowo, przeciwskurczowo, oczyszczająco, diuretycznie, uspokajająco, wspomagająco przy cukrzycy typu II (reguluje poziom glukozy we krwi).

Zastosowanie krokosza w kuchni

Doskonały zamiennik szafranu od lat znajduje swoje miejsce w kuchni. Dzięki zawartej w płatkach kwiatu kartaminie, roślina wykorzystywana jest jako przyprawa do potraw i barwnik wielu artykułów spożywczych. Bardzo delikatny olej krokoszowy, dodany do sałatek, podnosi ich walory smakowe. Nie nadaje się jednak do gotowania i smażenia.

Szafran łąkowy w kosmetyce

Olej z szafranu łąkowego jest naturalnym kosmetykiem. Polecany jest dla osób, mających problemy z cerą, bowiem łagodzi podrażnienia, zmiękcza i nawilża naskórek, leczy trądzik, jest skuteczny przeciw zmarszczkom. Doskonale regeneruje zniszczone i przesuszone włosy, zapobiega wypadaniu, stymuluje ich wzrost. Barwniki, zawarte w kwiatach, chętnie wykorzystywane się do nadawania koloru kosmetykom, np. pomadkom do ust, różom do policzków.

Rola krokosza barwierskiego w przemyśle

Krokosz barwierski, dzięki zawartości w płatkach kwiatowych silnych pigmentów: czerwieni hiszpańskiej i żółcie- Krokosz barwierski Krokosz barwierski nia krokoszowego jest wykorzystywany w przemyśle farbiarskim do barwienia tkanin. Krokosz barwierski, zwany „fałszywym szafranem” pod względem właściwości zdrowotnych przewyższa walory szafranu – najdroższej przyprawy świata.

Anna Mansfeld-Slaski