Zbrodnia Wołyńska: Dążenie do Prawa Rodzin i Ekshumacji

Prezydent Andrzej Duda, w kontekście 81. rocznicy ludobójstwa na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, odniósł się do kwestii ekshumacji i poszukiwań ofiar zbrodni wołyńskiej. W swoim wystąpieniu podkreślił, że dążenie do prawa rodzin do posiadania grobów bliskich zostanie zrealizowane przez Ukrainę.

Dążenie do Prawdy

„Uważam, że spokojne dążenie do prawdy i do prawa rodzin, by mieć groby swoich najbliższych, zostanie przez naszych sąsiadów z Ukrainy zrealizowane” – stwierdził prezydent Duda, komentując potrzebę ekshumacji ofiar zbrodni. Podczas tej rocznicy przypomniano, że w latach 1943-45 na Wołyniu zginęło około 100 tysięcy Polaków zamordowanych przez oddziały Ukraińskiej Armii Powstańczej (UPA) oraz miejscową ludność ukraińską.

Sprawcy Zbrodni Wołyńskiej

Prezydent zwrócił uwagę na zbrodnicze działania Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i jej frakcji, dowodzonej przez Stepana Banderę. Dokumenty z tamtego okresu wskazują, że UPA planowała „likwidację polskiego elementu”, co miało na celu stworzenie jednolitego etnicznie kraju. Dmytro Klaczkiwski, jeden z dowódców UPA, w tajnej dyrektywie pisał o konieczności osłabienia polskich sił i zniszczenia wiosek.

Ratowanie Polaków przez Ukraińców

Warto zauważyć, że wśród ofiar ukraińskich nacjonalistów były również rodziny polsko-ukraińskie oraz Ukraińcy, którzy odmówili uczestnictwa w zbrodniach lub pomagali Polakom. Zgodnie z danymi zawartymi w „Kresowej Księdze Sprawiedliwych”, wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej, 2527 Polaków uratowali Ukraińcy, z czego 384 zapłaciło za to życiem. Od 2017 roku ratujący Polaków są uhonorowani medalami „Virtus et Fraternitas”, przyznawanymi przez Prezydenta RP na wniosek Instytutu Pileckiego.

Gest Pojednania

Prezydent Duda przypomniał, że w zeszłym roku, razem z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim, uczestniczył w uroczystości w katedrze w Łucku, gdzie modlili się za ofiary rzezi wołyńskiej. To był, według niego, ważny gest ze strony ukraińskiego przywódcy.

Rozmowy o Ekshumacjach

Andrzej Duda zwrócił uwagę, że obecny czas, w obliczu agresji Rosji, nie jest najlepszym momentem na rozmowy o ekshumacji. „Zdaję sobie sprawę, że wielu rodaków może mieć inne zdanie. Uważam, że należy rozmawiać, a spokojne dążenie do prawdy i prawa rodzin zostanie zrealizowane przez Ukrainę w imię dobrosąsiedzkich relacji” – wyraził nadzieję prezydent.

Utrzymanie Pamięci Historycznej

Zbrodnia wołyńska, która miała miejsce 11 lipca 1943 roku, wciąż pozostaje jednym z najbardziej bolesnych rozdziałów w polskiej historii. W latach 1943-45 na Wołyniu zginęły tysiące Polaków, a Ukraina pozostaje jedynym krajem, który nie zezwala na prowadzenie prac ekshumacyjnych na swoim terenie. Historycy podkreślają, że brak jednoznacznego potępienia tych zbrodni oraz brak zadośćuczynienia mogą prowadzić do powtórzenia historii.